ترخیص کالا یک فرایند در گـمرکات هر کشور می باشد که توسط صاحب کالا یا نمایندهٔ قانونی آن(بند ب مـاده 1 قانون امـور گمـرکی مصوب سال 1390 مجلـس شـورای اسـلامی) نزد گمرک جهت صادرات یا واردات کالا صـورت می پذیرد و در طی آن کالا با انجام تشریفات قانونی مربوط از اماکن گمرکی خارج می‌شود.فرایند ترخیص کالا شامل تهیه ، آماده‌سـازی و ثبت اسـناد و مدارک به صـورت فیزیکی یا الکترونیک و محاسبه هزینه‌های آن شامل مالـیات ، سود بازرگانی و حقوق گـمرکی و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان می‌باشد.
ترخیص از گمرک
پس از رسیدن محمولات توسط وسیله حمل کننده کالا به گمرک، کالا در انبارهای گمرکی قرار می‌گیرد. با ارسال اسناد توسط فروشنده و دریافت اسناد توسط خریدار امکان دریافت قبض انبار و ترخیصیه کالا از شرکت حمل کننده توسط ترخیص کار به عنوان نماینده صاحب کالا ایجاد می‌شود. قبل از حضور در گمرک باید تشریفات قبل از اظهار صورت بگیرد و پس از ورود اطلاعات به سامانه گمرک از طریق درگاه اینترنتی ترخیص کار به همراه اسناد کامل و وکالت نامه قانونی در گمرک حاضر می‌شود و از این پس تشریفات گمرکی شکل می‌گیرد. نوع تشریفات گمرکی با توجه به اهداف واردات کالا و صادرات کالا و نوع رویه گمرکی متفاوت است.
رویه های گمرکی در تخریص کالا
با توجه به نوع هدف از واردات و صادرات هر کالایی رویه‌های متعدد گمرکی در جهت تسهیل امور و ترخیص کالا توسط هیئت وزیران تدوین شده و به وزارت امور اقتصاد و دارایی کشور و به طبع آن گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ گردیده‌است.
ارزش کالای ورودی وارداتی
ارزش گمرکی کالای ورودی در همه موارد عبارت است از ارزش بهای خرید کالا در مبدأ به اضافه هزینه بیمه و حمل و نقل سیف به اضافه سایر هزینه‌هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق می‌گیرد؛ که از روی سیاهه خرید یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا تعیین می‌شود؛ و براساس برابری نرخ ارز اعلام شده توسط بانک مرکزی در روز اظهار است.
